ابیات نویافتۀ شاعران در مجموعۀ لطایف و سفینۀ ظرایف و اشاره‌ای به اهمّیّت این اثر

به دلیل فقدان نسخه­های خطّی معتبر از دیوان برخی شاعران، سفینه­ها و جنگ­های شعری ازجمله مهم­ترین متونی هستند که می­توان از آن­ها، در جهت تصحیح و بازتصحیح دیوان­ها، استفاده کرد. هرچه قدمت این سفینه­ها بیشتر باشد، معمولاً ضبط‌های صحیح­تر و اصیل­تری دارند. مجموعه­ی لطایف و سفینه­ی ظرایف، تألیف سیف جام هروی، یکی از مهم­ترین سفینه­هایی است که در پایان قرن هشتم و ابتدای قرن نهم هجری، در شبه­قارّه نوشته شده است. با این­که موضوع اصلی این اثر بلاغت است، جامع سفینه، اشعار فراوانی را از شاعران کم­نام و مشهور، در آن گرد آورده است که می­توان از آن­ در جهت پیش­برد مطالعات ادبی بهره برد؛ ازجمله مهم­ترین کاربردهای این سفینه، یکی این است که می­توان از آن برای بازیابی و بازتصحیح اشعار برخی شاعران استفاده کرد. در این پژوهش، با تکیه بر مجموعه­ی لطایف، 42 بیت نویافته از شاعرانی که دیوان آن­ها به چاپ رسیده، ارائه شده است؛ این شاعران عبارتند از: امیرمعزّی، نظامی گنجوی، ظهیر فاریابی، شمس طبسی، ناصر بجه شیرازی، نزاری قهستانی، حسن کاشی، ابن­یمین، عبید زاکانی و جهان‌ملک خاتون. همچنین در این مقاله، با تکیه بر مجموعه­ی لطایف، برخی ضبط­های ناصحیح موجود در دیوان چند شاعر تصحیح شده است، تا بر اهمّیّت این سفینه از این جهت نیز تأکید شده باشد. واژه­های کلیدی: